HIPERBARIA TLENOWA W LECHENIU COVID-19: SKUTECZNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO

HIPERBARIA TLENOWA W LECHENIU COVID-19: SKUTECZNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO

Dorota Ubysz1), Wojciech Giermaziak1), Aurelia Ostrowska2)

1) Główna Biblioteka Lekarska w Warszawie

2) Departament Wojskowej Służby Zdrowia w Warszawie

Wstęp: Do eliminowania hipoksji związanej z COVID-19 poszukiwane są nowe sposoby skutecznego leczenia. Tlenoteriapia hiperbaryczna jest skuteczną metodą w leczeniu wielu chorób z towarzyszącą hipoksją. Cel: Celem niniejszej pracy było przeanalizowanie literatury dotyczącej zastosowania hiperbarii tlenowej w leczeniu COVID-19 oraz ocena skuteczności i bezpieczeństwa tej metody. Materiały i metody: Dokonano przeglądu medycznych baz danych (Medline i PBL) oraz stron internetowych za pomocą haseł: hiperbaria tlenowa i COVID19. Do analizy zakwalifikowano 25 prac. Wnioski: Z przeanalizowanej literatury wynika, że tlenoterapia hiperbaryczna jest skuteczną i bezpieczną metodą leczenia pacjentów z COVID-19. Ze względu na ograniczoną liczbę dowodów naukowych oceniających stosowanie HBOT w COVID-19, istnieje potrzeba przeprowadzania dalszych badań potwierdzających skuteczność i bezpieczeństwo tej metody. Słowa kluczowe: hiperbaria tlenowa, COVID-19, niedotlenienie.

Z omówionych badań wynika, że HBOT jest korzystny dla pacjentów dzięki zwiększaniu ciśnienia tlenu w pęcherzykach płucnych. Szybkość i stopień dyfuzji tlenu jest lepszy w porównaniu ze standardową terapią tlenową (maska twarzowa, kaniula nosowa, wentylacja inwazyjna, wentylacja nieinwazyjna i ECMO (pozaustrojowe utlenowanie krwi)). HBOT zapewnia lepszą perfuzję tkanek dzięki zwiększonej dyfuzji tlenu, czym odróżnia się od innych metod tlenoterapii. Pacjenci, u których zastosowano HBOT wykazują poprawę: gazometrii krwi tętniczej, prób czynnościowych wątroby, morfologii krwi oraz stanu płuc [2]. Pacjenci z COVID-19 wymagają w komorach hiperbarycznych specjalnego monitorowania (elektrokardiografii, pulsoksymetrii, pomiaru temperatury) [2]. Wyniki badań nad stosowaniem HBOT u pacjentów z COVID-19 są obiecujące. Ten sposób dostarczania tlenu niwelował ciężkie objawy COVID-19 i wpływał na poprawę samopoczucia ogólnego u leczonych pacjentów, a także korygował niedotlenienie i zwiększał wysycenie O2. Z przeanalizowanych przez Oliaei i wsp. badań wynika, że HBOT wpływała na zmniejszenie śmiertelności. Tylko w jednym badaniu śmiertelność była na poziomie 10% (2 z 20). W pozostałych analizowanych badaniach (7 badań, 101 osób badanych) nie zgłoszono żadnego przypadku śmiertelnego, ale może to wynikać z ograniczonej liczebności badanej populacji [2]. Z dokonanego przeglądu badań wynika, że HBOT jest jedną z najskuteczniejszych i najbezpieczniejszych metod kompensujących niedobory tlenowe w zespole ostrej niewydolności oddechowej. W komorach HBOT pacjenci oddychają naturalnie, w związku z tym nie doświadczają żadnych poważnych skutków ubocznych. Przy stosowaniu ciśnienia przeważnie przekraczającego 2,0 ATA, przy innych jednostkach chorobowych niż COVID-19 dochodziło czasami do urazów ucha środkowego, barotraumy płuc, toksyczności tlenowej głównie dotyczącej ośrodkowego układu nerwowego oraz zaburzeń narządu wzroku. Za jedną z głównych wad HBOT można uznać ograniczoną dostępność metody lub jej brak. Potrzeba dużej przestrzeni do wykonania HBOT oraz ograniczona dostępność w wielu placówkach, może utrudniać zastosowanie tej metody podczas pandemii. W wielu ośrodkach występują niedobory nawet w przypadku standardowego dostarczania tlenu, a wymagające odpowiednich warunków leczenie hiperbaryczne może być tam nieosiągalne. W związku z tym tylko ograniczona liczba pacjentów ma dostęp do tej metody leczenia [2]. 

Badanie potwierdziło bezpieczeństwo i skuteczność HBOT w leczeniu pacjentów z COVID-19 i w ciężkiej hipoksemii. W celu dalszego potwierdzenia wpływu leczenia HBOT na przeżycie potrzebne jest przeprowadzenie większych badań klinicznych [25].

WNIOSKI

1. Z przeprowadzonego przeglądu literatury na temat zastosowania HBOT w COVID-19 wynika, że hiperbaria tlenowa jest bezpieczną i skuteczną metodą leczenia pacjentów z COVID-19.

2. Przeprowadzone badania kliniczne wskazują, że hiperbaria tlenowa może być bardzo istotnym sposobem leczenia pacjentów z zapaleniem płuc występującym przy zakażeniu SARS-Cov-2.

3. HBOT wpływa na poprawę natlenowania pacjentów z zapaleniem płuc COVID-19 i zwiększa szansę przeżycia.

4. Hiperbaria tlenowa obarczona jest bardzo niskim ryzykiem powikłań. Nie ma przeciwwskazań do jej stosowania u pacjentów z COVID-19.

5. Ograniczona liczba badań wskazuje na potrzebę przeprowadzenia dalszych badań klinicznych potwierdzających skuteczność i bezpieczeństwo HBOT w leczeniu pacjentów z COVID-19. 

Źródło:
http://www.phr.net.pl/index.php?r=site%2Farticle&id=74