POWIKŁANIE NACZYNIOWE W MEDYCYNIE ESTETYCZNEJ LECZONE HIPERBARIĄ TLENOWĄ

Romuald Olszański1), Zbigniew Dąbrowiecki1), Wojciech Marusza2), Irina Netsvyetayeva3) , Dorota Niewiedział4), Piotr Siermontowski1), Ewa Zieliński5 )

1) Zakład Medycyny Morskiej i Hiperbarycznej, Wojskowy Instytut Medyczny, Gdynia

2) Akademia Rzeźbienia Twarzy

3) Zakład Mikrobiologii Warszawski Uniwersytet Medyczny

4) Zakład Psychologii Rozwoju Człowieka Uniwersytet Zielonogórski

5) Katedra Medycyny Ratunkowej i Katastrof Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Najbardziej niebezpieczne reakcje niepożądane po iniekcjach kwasu hialuronowego w medycynie estetycznej, to powikłania naczyniowe czyli Zespół Nicolau. W artykule przedstawiono powikłanie naczyniowe w okolicy górnej części fałdu nosowo-wargowego lewego po podaniu podskórnie kwasu hialuronowego w ilości 0, 5 ml. W czasie iniekcji wystąpiło zblednięcie, a już po godzinie sinica siateczkowata (livedo racemosa). Po tygodniu pojawiło się owrzodzenie. Dopiero dziesiątego dnia od iniekcji kwasu hialuronowego podano hialuronidazę. Po zastosowaniu 15 ekspozycji hiperbarii tlenowej nastąpiło całkowite wyleczenie owrzodzenia. Słowa kluczowe: kwas hialuronowy, Zespół Nicolau, powikłanie naczyniowe, hiperbaria tlenowa.

DYSKUSJA

W ostatnich latach zabiegi z zakresu medycyny estetycznej wykonują osoby nieuprawnione np. kosmetyczki. Pacjent nie został poinformowana przez kosmetyczkę o możliwości wystąpienia reakcji niepożądanych. Już w trakcie podawania wypełniacza, wystąpiło zblednięcie skóry i ból w miejscu iniekcji. Kosmetyczka zlekceważyła ten objaw, ponieważ nie znała reakcji niepożądanych po iniekcji kwasu hialuronowego. Po kilku godzinach wystąpiła sinica siateczkowata w okolicy koniuszka nosa i górnej lewej okolicy bruzdy nosowo-wargowej. Kosmetyczka rozpoznała opryszczkę i zleciła leczenie miejscowe. Pacjent trzeciego dnia zgłosił się do oddziału ratunkowego, gdzie rozpoznano tylko infekcje bakteryjną i zlecono tylko maść antybiotykową. Siódmego dnia po iniekcji wystąpiło owrzodzenie w okolicy górnej lewej bruzdy nosowo-wargowej. Dopiero dziesiątego dnia po podaniu kwasu hialuronowego zastosowano właściwe leczenie. Po wykonaniu testu śródskórnego, podano hialuronidazę. Przed podaniem hialuronidazy należy wykonać test alergiczny. W rzadkich przypadkach po podaniu hialuronidazy (u 0,1% pacjentów) może wystąpić pokrzywka lub obrzęk naczynioruchowy. Hialuronidaza jest pochodzenia zwierzęcego (wołowa lub owcza) i alergia może być typu I (natychmiastowa) i IV (opóźniona). W opisanym przypadku nastąpiło tylko uciśnięcie tętnicy twarzowej przez kwas hialuronowy. Objawy to zblędnięcie i ból w miejscu iniekcji. Wtedy należy przerwać zabieg, wykonać aspirację i natychmiast w celu rozpuszczenia kwasu hialuronowego podać hialuronidazę . W razie wystąpienia owrzodzenia należy zastosować hiperbarię tlenową [6]. O wiele poważniejsze są iniekcje donaczyniowe , ponieważ podanie tylko 0,05 ml kwasu hialuronowego, może prowadzić do ślepoty . Anatomiczna zmienność przebiegu naczyń na twarzy, powoduje nieprzewidywalność zabiegu. Szczególnie niebezpieczne są zabiegi iniekcji kwasu hialuronowego w okolicę nosa. Tętnica grzbietowa nosa, która jest końcowym odgałęzieniem tętnicy ocznej może być pojedyncza lub podwójna. Średnica pojedynczej tętnicy grzbietowej nosa może wynosić aż 1 mm [4]. Inną niebezpieczną okolicą jest bruzda nosowo-wargowa w której przebiega tętnica twarzowa, przechodząca nastepnie w tętnicę kątową, która łączy się z tętnicą oczną [3]. W opisanym przypadku objawy naczyniowe powstały na skutek uciśnięcia kwasem hialuronowym tętnicy twarzowej. 2018 Vol. 63 Issue 2 Journal of Polish Hyperbaric Medicine and Technology Society Faculty of Mechanical and Electrical Engineering of the Polish Naval Academy

WNIOSKI

• Augmentację bruzd i zmarszczek mogą wykonywać się tylko lekarze, znający anatomię i zasady postępowania w przypadku wystąpienia reakcji niepożądanych.

• Powikłania naczyniowe zaliczamy do najpoważniejszych w medycynie estetycznej.

• Jeśli w czasie podawania kwasu hialuronowego, występuje zblednęcie skóry i ból, należy przerwać zabieg i natychmiast podać hialuronidazę, celem rozpuszczenia wypełniacza.

• Hiperbaria tlenowa może odgrywać istotną rolę w leczeniu powikłań naczyniowych medycyny estetycznej.

Źródło: http://www.phr.net.pl/index.php?r=site%2Farticle&id=63