Co to jest terapia hiperbaryczna (HBOT) i komory hiperbaryczne?
Celem terapii hiperbarycznej jest zwiększenie dotlenienia organizmu niż jest to możliwe w warunkach normalnych.
Jak działa komora hiperbaryczna? Podawany jest w niej tlen do oddychania a wewnątrz panuje odpowiednio podwyższone ciśnienie (wyższe od atmosferycznego) zazwyczaj w zakresie 1,5 do 3.0 ATA (atmosfer), które powoduje zwiększoną migrację tlenu do krwi i wszystkich komórek ciała. To umożliwia dostarczenie znacznie większych dawek tlenu, co pomaga w leczeniu wielu schorzeń, przyśpiesza regenerację oraz poprawia samopoczucie.
Terapia hiperbaryczna jest uznaną na całym Świecie metodą leczenia schorzeń i urazów oraz poprawy funkcjonowania organizmu co potwierdzają wieloletnie doświadczenia i badania kliniczne.
Medycynie i rehabilitacji
Terapia hiperbaryczna posiada ponad 100 wskazań klinicznych a rozwój medycyny hiperbarycznej powoduje, że jej zastosowanie ciągle rośnie. Światowe towarzystwa związane z hiperbarią takie jak: ECHM czy Undersea & Hyperbaric Medical Society praktycznie co roku poszerzają listę wskazań do terapii hiperbarycznej.
Sporcie
Przyśpiesza regenerację, zwiększa wydolność oraz działa przeciw zakwaszeniu mięśni. Zwana "LEGALNYM DOPINGIEM" cieszy się uznaniem wśród zawodowych sportowców. Z terapii hiperbarycznej korzysta regularnie wielu znanych sportowców m. in. pływak Michael Phelps,piłkarz Cristiano Ronaldo, golfista Tiger Woods, tenisista Novak Djokovic, koszykarz LeBron James, zawodnik MMA Daniel Cormier, Robert Lewandowski, Grzegorz Krychowiak, Artur Noga czy czołowi zawodnicy MMA i wielu innych.
Medycynie estetycznej i Welnness&SPA
Hiperbaryczna komora tlenowa od lat znana jest w środowisku show-biznesu i nazywana jest „kapsułą młodości”, gdyż polepsza elastyczność włókien kolagenowych, co zapobiega powstawaniu zmarszczek i przyczynia się do wygładzenia tych istniejących. Daje dobre efekty we wspomaganiu leczenia trądziku i wszelkich zmian skórnych, redukuje stany zapalne i wpływa na poprawę kondycji skóry.
Zachęcamy do obejrzenia krótkiego filmu o terapii hiperbarycznej i jej zastosowaniu.
Podstawowym skutkiem terapii hiperbarycznej jest zwiększenie ilości tlenu w organizmie oraz:
- zwiększenie dopływu tlenu do tkanek (poprawienie procesów metabolicznych, regeneracyjnych itd.)
- poprawienie ukrwienia w obszarze uszkodzonym poprzez zwężenie naczyń centralnych a zwiększenie przepływu przez tkanki uszkodzone
- przyśpieszenie gojenia się uszkodzeń i ran
- zmniejszenie obrzęku uszkodzonych tkanek
- hamowanie namnażania się bakterii i zwiększa skuteczność antybiotykoterapii
- aktywacja neoangiogenezy (tworzenia nowych zdrowych naczyń krwionośnych)
- namnażanie komórek skóry właściwej i zwiększenie produkcji kolagenu
- wzrost aktywności przeciwbakteryjnej (wzmocnienie układu odponościowego)
- zwiększenie aktywności osteoblastów i osteoklastów (procesy regenaracyjne układu kostnego)
- zmniejszenie okresu półtrwania karboksyhemoglobin (niwelowanie zatrucia tlenkiem węgla)
- zmniejszenie objętości pęcherzyków gazu we krwi.
Podstawowa definicja terapii hiperbarycznej podana jest w „Europejskim Kodeksie Dobrej Praktyki w Terapii Tlenem Hiperbarycznym”. Według tego dokumentu terapia hiperbaryczna jest metodą leczenia chorób i urazów w komorze hiperbarycznej wykorzystującą ciśnienie wyższe niż atmosferyczne.
Terapia tlenem hiperbarycznym polega na oddychaniu (wentylacji pacjenta) w warunkach zwiększonego ciśnienia niż panujące lokalnie. Umożliwia znaczne zwiększenie rozpuszczalności tlenu we krwi. W warunkach podwyższonego ciśnienia zawartość tlenu w organizmie znacząco wzrasta, między innymi dlatego, że jest nie tylko przenoszony przez hemoglobinę, ale także wzrasta jego rozpuszczalność w osoczu.
Ciśnienie pod wpływem, którego znajduje się pacjent podczas terapii jest sumą ciśnień atmosferycznego i panującego w komorze. Ciśnienie to jest wyrażane w atmosferach absolutnych (ATA). Obecnie stosowane ciśnienia w terapii hiperbarycznej mieszczą się w zakresie 1,4 do 3,0 ATA. Stosowane ciśnienia zależą od leczonego schorzenia, oczekiwanych efektów oraz indywidualnych predyspozycji i wymagań pacjenta. W tym zakresie ciśnień, terapia jest wystarczająco skuteczna i bezpieczna. Zwykle pojedyńczy zabieg trwa od 40 – 90 min. W tym czasie pacjent przebywa w komorze wypełnionej powietrzem oddychając za pomocą maski czystym tlenem
Jak wynika z ponad 20 letnich doświadczeń własnych w Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich oddychanie tlenem pod zwiększonym ciśnieniem powoduje:
- spadek przepływu krwi w tkankach niezmienionych chorobowo - wazokonstrykcja - przekierowanie strumienia tlenu z miejsc zdrowych do patologicznych tzw. efekt Robin Hooda;
- zatrzymanie rozwój bakterii beztlenowych;
- spadek niedotlenienia (natlenienie), szybkie wypłukiwanie tlenku węgla i cyjanków z hemoglobiny;
- zmniejszenie obrzęków w tkankach niedotlenionych;
- redukcję adhezji neutrofilii na ścianach naczyń - redukcja uszkodzeń śródbłonka
- migrację makrofagów do miejsc uszkodzonych;
- poliferację fibroblastów (duże znaczenie regulacyjne w procesie tworzenia blizn pooparzeniowych);
- wzmożone naskórkowanie w obrębie ran;
- wzmocnienie struktury tkanek;
- pobudzenie komórek układu odpornościowego
Tlenoterapia hiperbaryczna odbywa się w specjalnie skonstruowanej komorze hiperbarycznej pod okiem wykwalifikowanej kadry, co zapobiega działaniom niepożądanym i zapewnia bezpieczeństwo pacjentów. Terapia może odbywać się w komorach jednoosobowych lub wieloosobowych, w tych drugich podczas zabiegu z pacjentami w środku przebywa opiekun medyczny (atendent). Przed wejściem do komory hiperbarycznej pacjenci otrzymują specjalne maski tlenowe.
Zabieg składa się z trzech etapów:
- Kompresji, czyli sprężenia, polegającego na wypełnieniu komory powietrzem, podawanym pod ciśnieniem (większym niż atmosferyczne). Sprężeniu towarzyszy charakterystyczny dźwięk (szum powietrza) oraz wzrost temperatury wewnątrz komory. W trakcie sprężania wszystkie osoby znajdujące się wewnątrz muszą wyrównywać ciśnienie np. w uszach, stosując się do zaleceń personelu. Etap ten trwa od kilku do kilkunastu minut w zależności od dobranego ciśnienia terapeutycznego (tabeli terapeutycznej)
- Pobyt pacjentów w warunkach zwiększonego ciśnienia, w trakcie którego pacjenci oddychają tlenem, dostarczanym przez indywidualny układ oddechowy (maski wraz z systemem regulacji). Etap ten trwa od 60 do 90 minut w zależności od tabeli terapeutycznej.
- Dekompresja, czyli rozprężenie polegająca na stopniowym zmniejszaniu ciśnienia w komorze do wartości ciśnienia atmosferycznego. Dekompresji towarzyszy charakterystyczny dźwięk (podobny jak podczas sprężania) oraz obniżenie temperatury powietrza wewnątrz komory.
Ilość zabiegów dobierana jest indywidualnie w zależności od schorzenia i oczekiwanych efektów.
Aby zachować bezpieczeństwo leczenia w komorze hiperbarycznej opracowano specjalne zasady i procedury.
Przygotowanie sesji hiperbarycznej wymaga od personelu standardowej kontroli urządzeń, planowania profilu sprężenia, oszacowania dostępnych zasobów gazowych, a także obliczenia przewidywanej dekompresji. Od chwili wzrostu ciśnienia wewnątrz komory, wszystkie osoby znajdujące się w środku są odizolowane od warunków zewnętrznych. Ze względu na podwyższone wartości ciśnienia oraz zwiększoną zawartość tlenu wewnątrz komory hiperbarycznej surowo wzbronione jest wnoszenie do komory przedmiotów mogących wywoływać iskrę, lub ogień (telefony komórkowe, zapalniczki, zegarki, ubrania z materiałów sztucznych i wiele innych). Ze względu na specyfikę warunków, w których prowadzona jest terapia tlenem hiperbarycznym, bezpieczeństwo jest priorytetem.
Każdy pacjent zobowiązany jest zapoznać się z obowiązującymi zasadami – wiedzę tą przekazuje wykwalifikowany personel- oraz bezwzględnie przestrzegać ich w trakcie leczenia.
Należy również pamiętać o przeciwskazaniach medycznych, które przed przystąpieniem do zabiegów muszą być wykluczone. Mimo, że jest ich naprawdę niewiele należy je znać i brać pod uwagę przed terapią.
Aby zrozumieć działanie lecznicze terapii hiperbarycznej należy poznać pojęcie tlenu, jego działanie na organizm oraz prawa fizyki rządzące jego migracją. Tlen jest pierwiastkiem chemicznym z grupy tlenowców. Występuje w stanie wolnym w postaci cząstek dwuatomowych O2 oraz w postaci ozonu O3. Tlen jest jednym z najczęściej występujących pierwiastków na Ziemi. Stanowi prawie 21 % objętości powietrza atmosferycznego. Dla organizmów żywych tlen jest niezbędny do przeprowadzania podstawowych procesów metabolicznych. Komórki ludzkie bez dostępu do tlenu nie mogą się rozwijać i giną. Jest ważnym makroelementem w organizmie ludzkim. Wchodzi w skład między innymi węglowodanów, białek, wody czy tłuszczów.
Podstawowym sposobem dostarczania tlenu do komórek w organizmie ludzkim jest wymiana gazowa, zachodząca głównie w układzie oddechowym człowieka i w niewielkim stopniu przez skórę. Wymiana gazowa zachodząca w płucach i komórkach oparta jest na zjawisku dyfuzji. Dyfuzja polega na wzajemnym przenikaniu się cząsteczek jednego gazu pomiędzy cząsteczki drugiego. Podstawowym czynnikiem wpływającym na szybkość dyfuzji jest różnica stężeń gazów inaczej mówiąc ciśnienie cząsteczkowe (parcjalne). Im większa jest różnica ciśnień cząsteczkowych gazów między dwoma ośrodkami tym dyfuzja zachodzi szybciej.
Ciśnienie parcjalne tlenu w powietrzu wynosi 21% ciśnienia atmosferycznego (wynika to z składu powietrza). W układzie oddechowym dyfuzja zachodzi w płucach. Cząsteczki tlenu dyfundują przez barierę pęcherzykowo – włośniczkową pomiędzy środowiskiem gazowym pęcherzyków płucnych a środowiskiem płynnym krwi. Podobnie zachodzi to zjawisko dla skóry, cząsteczki tlenu dyfundują z powietrza atmosferycznego do komórek skóry.
Podstawowym prawem, na którym opiera się terapia hiperbaryczna jest prawo Henry'ego, opisujące zależność między objętością (ilością) rozpuszczonego gazu w jednostce objętości cieczya ciśnieniem tego gazu:
v= k*P
Gdzie: v – objętość (ilość) rozpuszczonego gazu w cieczy, k- stała zależna od układu gaz/ciecz i temperatury, p – ciśnienie gazu wywieranego na ciecz.
Jak wynika z powyższej zależności ilość rozpuszczonego gazu jest wprost proporcjonalna do ciśnienia tego gazu czyli im większe ciśnienie tym większa ilość gazu może zostać rozpuszczona w cieczy. A jak wiemy nasz organizm a dokładniej komórki naszego organizmu składają się w 70% z wody, dzięki temu możemy przybliżyć nasz organizm do cieczy.
Jak wynika z badań klinicznych ilość rozpuszczanego tlenu w osoczu w warunkach ciśnienia atmosferycznego wynosi w granicach 3 ml w 1 litrze krwi już podczas oddychania 100 % tlenem ilość ta wzrasta do 20 ml na 1 litr krwi, a oddychanie 100 % tlenem w warunkach podwyższonego ciśnienia do wartości od 2.0 ATA do 2,5 ATA (atmosfery absolutnej około 2500 hPa) powoduje zwiększenie rozpuszczalności tlenu do 50 ml na 1 litr krwi.
Tlenoterapia hiperbaryczna odbywa się w specjalnie skonstruowanej komorze hiperbarycznej pod okiem wykwalifikowanej kadry, co zapobiega działaniom niepożądanym i zapewnia bezpieczeństwo pacjentów. Terapia może odbywać się w komorach jednoosobowych lub wieloosobowych, w tych drugich podczas zabiegu z pacjentami w środku przebywa opiekun medyczny (atendent).
Przed wejściem do komory hiperbarycznej pacjenci otrzymują specjalne maski tlenowe.
Zabieg składa się z trzech etapów:
- Kompresji, czyli sprężenia, polegającego na wypełnieniu komory powietrzem, podawanym pod ciśnieniem (większym niż atmosferyczne). Sprężeniu towarzyszy charakterystyczny dźwięk (szum powietrza) oraz wzrost temperatury wewnątrz komory. W trakcie sprężania wszystkie osoby znajdujące się wewnątrz muszą wyrównywać ciśnienie np. w uszach, stosując się do zaleceń personelu. Etap ten trwa od kilku do kilkunastu minut w zależności od dobranego ciśnienia terapeutycznego (tabeli terapeutycznej)
- Pobyt pacjentów w warunkach zwiększonego ciśnienia, w trakcie którego pacjenci przezspecjalne maski oddychają tlenem , dostarczanym przez indywidualny układ oddechowy (maski wraz z systemem regulacji). Tutaj warto zaznaczyć, iż maski muszą być odpowiednio szczelne dlatego wykorzystuje się specjalny rodzaj masek, które zapewniają, że pacjenci oddychają praktycznie 100% tlenem. Stosowanie wąsów oddechowych, "mikrofonów", niedopowiednich masek jest błędne - ponieważ pacjent wtedy oddycha nieokreśląną mieszkanką powietrza z tlenem np. tylko 30 % tlenu - co niweluje skuteczność tej terapii a dodatkowo stwarza zagrożenie "zatrucia" azotem a nawet innych powikłań typu choroba dekompresyjna.
- Etap ten trwa od 60 do 90 minut w zależności od tabeli terapeutycznej.
- Dekompresja, czyli rozprężenie polegająca na stopniowym zmniejszaniu ciśnienia w komorze do wartości ciśnienia atmosferycznego. Dekompresji towarzyszy charakterystyczny dźwięk (podobny jak podczas sprężania) oraz obniżenie temperatury powietrza wewnątrz komory.
Ilość zabiegów dobierana jest indywidualnie w zależności od schorzenia i oczekiwanych efektów.
W Polsce z komór hiperbarycznych można skorzystać w ośrodkach publicznych (szpitalach, klinikach) oraz w centrach prywatnych.
Tlenoterapia hiperbaryczna jest refundowana przez NFZ. Zapewne pojawia się pytanie: kto wystawia skierowanie do komory hiperbarycznej?
Skierowanie do komory hiperbarycznej może wystawić praktycznie każdy lekarz medycyny. Chociażby nasz rodzinny lekarz internista lub pediatra.
W centrach prywatnych można odbyć zabieg bez skierowania a większość placówek medycznych wraz z terapią oferuje konsultacje specjalistów techniki i medycyny hiperbarycznej.
W kraju jest kilkanaście ośrodków publicznych (refundacja NFZ) posiadających komory hiperbaryczne wieloosobowe oraz kilkadziesiąt profesjonalnych centrów prywatnych gdzie mamy dostęp do medycznych komór hiperbarycznych.
Jeśli chcą Państwo dowiedzieć się więcej nie tylko o urządzeniach ale również o możliwościach skorzystania z terapii zachęcamy do kontaktu z naszym biurem. Nie tylko sprzedajemy urządzenia ale także pomagamy Wam Pacjentom w korzystanie z ten wspaniałej metody leczenia.
- „ZARYS MEDYCYNY HIPERBARYCZNEJ”, pod redakcją prof. dr hab. n. med. Dr h. c. Aleksandra Sieronia i innych;
- Europejskie Towarzystwo Medycyny Hiperbarycznej, http://www.eubs.org/
- ODDZIAŁ KLINICZNY MEDYCYNY HIPERBARYCZNEJ Wojskowego Instytutu Medycznego
- Centrum Medyczne KRAJMED
- "Aktualne wskazania i możliwości zastosowania hiperbarycznej terapii tlenowej", Kawecki M., Knefel G., Szymańska B., Nowak M., Sieroń A.
- "Podstawy hiperbarycznej terapii tlenowej", Knefel G. i wsp.
- "Możliwości i ograniczenia stosowania tlenu hiperbarycznego w medycynie", Narożny W, Siebert J.: Możliwości i ograniczenia stosowania
- Polskie Towarzystwo Medycyny i Techniki Hiperbarycznej http://www.ptmith.net.pl.
- "Kliniczne aspekty hiperbarii tlenowej", Szymańska B., Kawecki M., Knefel G:
- The Oxygen Revolution, Third Edition: Hyperbaric Oxygen Therapy (HBOT)”, Paul G. Harch M.D., Virginia McCullough „Hyperbaric Oxygen Therapy: The Ultimate Beginner's Guide to Understanding the Hyperbaric Chamber (Hyperbaric Medicine, HBOT)”, Brad Durant
NOTA PRAWNA: Dane zamieszczone w niniejszym serwisie internetowym mają charakter informacyjny i nie stanowią oferty w rozumieniu Kodeksu Cywilnego.Właściciel portalu zastrzega sobie prawo do wprowadzania zmian w całości czy w części informacji zawartych na niniejszej stronie bez uprzedzenia., nie ponosi odpowiedzialności za dokładność, aktualność i kompletność informacji publikowanych na niniejszej stronie internetowej. Czytanie strony jest dobrowolne i nie jest to informacja podawana w mediach masowego przekazu czy socjalmediach.
Wszelkie prawa do całej zawartości niniejszego serwisu internetowego są zastrzeżone. Żadna część serwisu internetowego nie może być wykorzystywana w celach komercyjnych poprzez kopiowanie w całości lub części, udostępniana lub wykorzystywana w jakikolwiek inny sposób bez uprzedniej pisemnej zgody.
Publikowanie całości lub części materiałów możliwe jest tylko po podaniu źródła wraz z odnośnikiem w postaci linku: www.enpol-ltd.pl lub podaniu danych właściciela serwisu.
Treści na Stronie internetowej udostępniane są wyłącznie w ogólnych celach informacyjnych i nie stanowią porady medycznej, na której mogliby Państwo polegać. Wszelkie informacje zawarte na Stronie internetowej są dostarczane wyłącznie do celów edukacyjnych i nie mają na celu zastąpienia indywidualnej porady medycznej udzielanej przez lekarza lub innego dostawcę usług zdrowotnych ani nie stanowią rekomendacji jakiegokolwiek określonego sposobu leczenia. Żadna z informacji zawartych lub uzyskiwanych za pośrednictwem Strony internetowej nie ustanawia relacji lekarz-pacjent pomiędzy użytkownikiem niniejszej strony a jakąkolwiek osobą udzielającą informacji na Stronie internetowej, czy też pomiędzy użytkownikiem niniejszej strony a stroną. Żadna z informacji zawartych na Stronie internetowej nie ma na celu stawiania diagnozy, leczenia jakiegokolwiek pacjenta lub w inny sposób być wykorzystywana lub traktowana jako porada medyczna, opinia lekarska lub praktyka medyczna. Należy zawsze zasięgnąć porady swojego lekarza lub innego wykwalifikowanego dostawcy usług zdrowotnych odnośnie sposobu leczenia zalecanego dla Państwa diagnozy lub stanu chorobowego. Nigdy nie należy lekceważyć porady medycznej ani opóźniać jej zasięgnięcia z powodu informacji przeczytanych na Stronie internetowej.
