Komora hiperbaryczna i regeneracja u sportowców
Tlenoterapia hiperbaryczna w medycynie sportowej nazywana jest często legalnym dopingiem – z jej zalet korzystają zarówno zawodowi sportowcy, jak również osoby uprawiające sport na mniej wyczynowym poziomie. Terapia HBOT gwarantuje szybszą regenerację po obciążającym treningu, redukuje deficyt tlenowy powstający po dużym wysiłku, zaś lekarze i fizjoterapeuci doceniają ją głównie dlatego, że regularne zabiegi pozwalają szybciej wrócić do gry po kontuzji.
W badaniu przeprowadzonym w Szkocji z udziałem piłkarzy stwierdzono, że przy wykorzystaniu tlenoterapii hiperbarycznej oraz fizykoterapii czas potrzebny do odzyskania pełnej sprawności fizycznej po dużym wysiłku i obciążeniu stawów, mięśni, więzadeł, ścięgien oraz związanych z tym urazów zmniejszył się o 70 proc.
Warto zauważyć, że dzięki terapii zwiększa się ilość molekuł ATP (tzw. paliwa mięśniowego), zanika efekt zakwaszenia mięśni, a zawodnicy po kontuzjach szybciej wracają do gry. Skuteczność terapii hiperbarycznej w sporcie jest bardzo dobrze udokumentowana – zespoły z profesjonalnych lig NBA, NHL, NFL wykorzystują komory hiperbaryczne w procesie treningu swoich zawodników. To jednak nie wszystko – w 2006 roku Światowa Agencja Antydopingowa w komisji etyki orzekła, że komory hiperbaryczne zwiększają wydajności organizmu, zaś komitet wykonawczy powstrzymał się od dodawania ich do listy zakazanych substancji i metod.
Zalety tlenoterapii hiperbarycznej z perspektywy osób aktywnych i sportowców to m.in.:
- poprawa metabolizmu;
- szybsza regeneracja po wysiłku fizycznym;
- zmniejszenie stanu zapalnego i redukcja obrzęków;
- zredukowanie do minimum lub całkowite wyeliminowanie zakwaszenia mięśni;
- wzrost komórek macierzystych;
- zmniejszenie poziomu odwodnienia organizmu;
- zwiększenie wydolności organizmu;
- podwyższenie poziomu tlenu w tkankach.
Każda choroba zaczyna się od chorej komórki. Ludzki organizm składa się średnio z 70 bilionów komórek. Mechanizmy regeneracji na bieżąco zastępują stare i dysfunkcyjne elementy nowymi. Jeżeli proces ten przestaje być wydolny, zaczyna się powolne zwiększanie ilości starych komórek, co prowadzi do starzenia i zmniejszenia wydolności całego organizmu. Wysoka podaż tlenu zwiększa efektywność procesu regeneracji i uruchamia uśpione wcześniej naturalne mechanizmy odbudowy komórek. Tlenoterapia stymuluje metabolizm, więc wszystkie procesy regeneracji zachodzą efektywniej i szybciej. Podwyższony metabolizm oznacza również skuteczniejsze usuwanie toksyn i szkodliwych produktów przemiany materii. Ponadto tlenoterapia wzmacnia układ odpornościowy, który oprócz walki z infekcjami pełni istotną funkcję w zabijaniu dysfunkcyjnych komórek. Dysfunkcyjne komórki mogą dawać początek nowotworom, dlatego terapia hiperbaryczna ma profilaktyczne działanie przeciwnowotworowe.
Najważniejsze w mechaniźmie leczniczym tlenoterapii jest wielokrotne zwiększenie stężenie komórek macierzystych. Komórki macierzyste z krwi mnożą się i różnicują w inne wyspecjalizowane komórki, które budują wszystkie narządy wewnętrzne.